مـــلاقــــات بـــا
امـــام زمــان عجل الله تعالی فرجه الشریف
ادعــــاهـــا و واقـعـیـت هـــا
قسمت پایانی
5 ـ دیدن یا دیده شدن، کدامیک ؟!
یکی دیگر از نکاتی که در زمینه موضوع ملاقات با امام زمان(ع) باید به آن توجه داشت این است که دیدن امام زمان(عج) به خودی خود نمی تواند فضیلت باشد، بلکه آنچه فضیلت است رسیدن به قیام معرفت امام(ع) و بصیرت داشتن نسبت به جایگاه ایشان در عالم است.
برای روشن تر شدن این مطلب، توجه شما را به سخنی از یبانات حضرت آیت الله جوادی آملی جلب می کنیم.
ایشان در این زمینه می فرماید :
در زمان پیامبر(ص) ــ که مقامش بالاتر از همه ائمه است ــ کم نبودند کسانی که وجود مبارک حضرت را می دیدند، اما خدای سبحان درباره آنها در قرآن فرمود : « و تراهم ینظرون إلیک و هم لا یبصرون.»1 آنها را می بینی که به تو نگاه می کنند ولی تو را نمی بینند.
اهل نظرند ولی اهل بصیرت نیستند. اگر ما سعی کنیم وجود مبارک امام زمان(ع) ما را ببینند، هنر است.
در قرآن کریم آمده است: خدا که به کل شئ بصیر است، روز قیامت به یک عده نگاه نمی کند:« و لا یکلمهم الله و لا ینظر إلیهم یوم القیامة و لا یزکیهم.»2 آن نگاه تشریفی را نسبت به عده ای اعمال نمی کند. اگر ما واقعاً در مسیر صحیح حرکت کنیم، حضرت ما را می بیند، و دیدن و نظر تشریفی ایشان برای ما شرف است وگرنه دیدن فیزیکی خیلی کارساز نیست. همچنان که خیلی ها پیامبراکرم(ص)، امیرالمؤمنین(ع) و حضرت زهرا(س) را می دیدند، ولی بصیرت نداشتند. دیدن های تشریفی مهم است، نه نگاه صوری، البته گاهی همان نگاه صوری هم پدید می آید و انسان وجود حضرت را از نزدیک زیارت می کند و فیضی می برد و مشکل او هم به برکت حضرت از طرف ذات اقدس اله حل می شود. اما مهم همان دیدن از روی بصیرت است.3
برای تکمیل این مطلب خوب است که اشاره ای داشته باشیم به پاسخ روحانی وارسته و پارسا مرحوم حجت الاسلام و المسلمین شیخ محمدتقی بهلول(ره).4
ایشان در پاسخ به این پرسش که: « چه وقت می شود به حضور اقام امام زمان ارواحنا فداه مشرف شد ؟ » می فرماید :
« با تقوا باشید؛ وقتی که بین شما و حضرت(ع) سنخیت باشد.»
سپس می فرماید : « دیدن امام زمان روحی فداه مهم نیست، مهم این است که او ما را ببیند، خیلی ها هم علی(ع) را دیدند اما دشمن او شدند. اگر کاری کردیم که نظر آنها را جلب کنیم، آن ارزش دارد.»5
با امید به اینکه از این پس، همه ما با دقت و وسواس یبشتری از موضوع ملاقات و تشرفات صحبت کنیم و مردم ما نیز با حساسیت بیشتری با کتاب ها و نشریاتی که به طرح افراطی این موضوع می پردازند، برخورد کنند.انشاءالله .
پی نوشتها:
1ـ سوره اعراف آیه 198.
2ـ سوره آل عمران،آیه77.
3ـ توصیه ها، پرسش ها و پاسخ ها در محضر آیت الله جوادی آملی، تدوین نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها،ج1،ص73.
4ـ مقام معظم رهبری درباره شخصیت این مرد بزرگوار می فرماید:« نود سال از یک قرن عمر خود را به خدمت به مردم و عبادت خداوند گذرانید. زهد و وارستگی او، تحرک و تلاش بی وقفه پیکر نحیف او، ذهن روشن و فعال او، حافظه بی نظیر او، دهان همیشه صائم او، غذا و لباس و منش فقیرانه او، شجاعت و فصاحت و ویژگی های اخلاقی برجسته او، از این مؤمن صادق، انسانی استثنایی ساخته بود» افق حوزه(هفته نامه خبری حوزه های علمیه)، شماره41، 17 مرداد1382.
5 ـ ملکوتی خاک نشین،عباس موسوی مطلق،
جهت سلامتی و تعجیل در فرج امام عصر ارواحنا فداه صلوات بفرستید...
مـــلاقــــات بـــا
امـــام زمــان عجل الله تعالی فرجه الشریف
ادعــــاهـــا و واقـعـیـت هـــا
4ـ محوریت یا عدم محوریت تشرف
نکته دیگری که در این زمینه حائز اهمیت است این است که آیا موضوع درخواست ملاقات با امام عصر(ع) و تشرف خدمت ایشان از موضوعات محوری مباحث مهدویت است یا خیر؟
با بررسی روایات مهدوی بدست می اید که آنچه بیش از هر موضوع دیگری در عصر غیبت اهمیت دارد، معرفت امام عصر(عج)، منتظر بودن و عمل به شرایط انتظار و تکالیف منتظران است. تا آنجا که به تعبیر روایات حتی اصل درک زمان ظهور هم چندان موضوعیتی نداشته و مهم این است که شیعه منتظر در زمان غیبت امام خود را به درستی بشناسد و به وظایف خود در برابر او به خوبی عمل کند. که در این صورت، درست مانند کسی خواهد بود که زمان ظهور را درک کرده و با امام خود همراه و همداستان است.
برای روشن شدن این موضوع چند روایت را با هم مرور می کنیم:
ابو بصیر می گوید به امام صادق(ع) عرض کردم: « فدایت شوم، این گشایش کی فرا می رسد؟»
آن حضرت فرمود: « ای ابابصیر! آیا تو از آن گروهی که به دنبال دنیایند؟ هرکس این امر را بشناسد، به سبب انتظارش برای او گشایش حاصل می شود. »
امام رضا (ع) نیز در پاسخ «حسن بن جهم» که از ایشان در مورد فرا رسیدن گشایش می پرسد، می فرماید:« آیا تو نمی دانی که چشم به راه گشایش بودن، خود [چزئی] از گشایش است؟» او در پاسخ می گوید:« نمی دانم، مگر اینکه شما به من بیاموزید.» آن حضرت بار دیگر می فرماید: «آری، انتظار گشایش، [جزئی] از گشایش است.»
بر اساس همین نگرش است که در روایت های متعددی تأکید شده که برای منتظران واقعی تفاوتی ندارد که ظهور را درک کنند یا نکنند؛ چون آنها در عصر غیبت نیز در خدمت امام زمان خویش هستند؛ چنانکه در روایتی از امام صادق(ع) می خوانیم:
«هرکس بمیرد در حالی که منتظر این امر باشد همانند کسی است با حضرت قائم(ع) و در خیمه اش بوده باشد...» .
آری، اگر کسی در عصر غیبت مؤمنانه زندگی کند؛ از بدی ها و زشتی ها دوری گزیند؛ خصال شایسته را پیشه خود سازد؛ وظایف و تکالیفی را که صحنه حیات فردی و اجتماعی متوجه اوست، به درستی به جا آورد و در انتظار ظهور امامش نیز باشد، خداوند متعال، فرج و گشایش واقعی را که همان یافتن راه هدایت و رستگاری و رسیدن به سعادت و نیک بختی در دنیا و آخرت است، نصیب او می سازد و در این صورت است که پیش افتادن ظهور برای او هیچ تفاوتی نخواهد داشت و او در هر حال امام منتظر خویش را درمی یابد.
از این رو می توان گفت که برای منتظران واقعی آنچه بیش از هر موضوع دیگری اهمیت دارد عمل به تکلیف و وظیفه در برابر امام عصر(ع) است و موضوع ملاقات با آن حضرت برای آنان در مرتبه بعدی قرار دارد.
ادامه دارد..!!!
پی نوشتها:
1ـ این سخن هرگز بمعنای نفی فضیلت تشرف خدمت حضرت صاحب الامر(ص) و ملاقات ایشان نیست؛ چراکه اگر دیدار آن حضرت فضیلت نداشت هرگز به ما سفارش نمیکردند که در هر بامداد و به هنگام تجدد عهد با امام عصر(ع) با خدای خود نجواکنید که:«اللهم ارنی الطلعه الرشیده»؛ بارخدایا آن چهره زیبای رشید را به من بنمای. بلکه این سخن ناظر به دیدگاههایی است که ملاقات امام زمان(ع) و تلاش برای رسیدن به آنرا به عنوان اصلی ترین وظیفه منتظران مطرح می کند.
2ـ افق حوزه(هفته نامه خبری حوزه های علمیه)،44
3ـ آیت الله جوادی آملی، همان.
جهت سلامتی و تعجیل در فرج امام عصر ارواحنا فداه صلوات بفرستید...
مـــلاقــــات بـــا
امـــام زمــان عجل الله تعالی فرجه الشریف
ادعــــاهـــا و واقـعـیـت هـــا
قسمت سوم
3ـ خطرات دامن زدن به موضوع تشرفات
امروزه شاهد هستیم که گروهی از نویسندگان، سخنرانان و گردانندگان محافل و مجالس مذهبی برای جلب توجه عوام و جذب هرچه بیشتر آنها به موضوعات و مباحث مهدوی، با به فراموشی سپردن فلسفه واقعی انتظار و کارکردهای اجتماعی آن، مردم را صرفاً به نقل خواب و رؤیا و حکایات ضعیف و بی اساس مشغول داشته و با بستن باب هرگونه تعقل و تدبر در معارف مهدوی، برداشتهای سطحی خود از روایات را ملاک تحلیل و بررسی پدیده ظهور قرار داده اند.
سخنرانی ها و آثار مکتوبی که از سوی این گروه ارائه می شود، مخاطبان جوان خود را از رسالت سنگینی که در برابر حجت خدا، حضرت صاحب الامر(ع) و مسئولیت بزرگی که در برابر اجتماع خود دارند، غافل سخته و آنان را به این اندیشه وامی دارد که تنها باید در خلوت خود در جستجوی امام غایب بود و تلاش کرد که با بدست آوردن ادعیه،توسلات و ختوماتی راهی برای تشرف خدمت آن حضرت پیدا کرد.1 قطعاً اگر این قبیل افراد به آرزوی خود دست نیابند و راهی برای ملاقات با امامشان پیدا نکنند دجار دل زدگی و ناامیدی شده و شاید بطور کلی از فرهنگ مهدوی روی گردان می شوند.
خطر دیگری که این قبیل سخنرانی ها و آثار دارد این است که اعتقاد به امام مهدی(عج) را در نزد کسانی که هنوز به حقایق شیعه و عمق اندیشه مهدوی پی نبرده اند، اعتقادی موهوم و آمیخته با خرافه جلوه می دهد.
با توجه به این آسیبها و خطرات است که مراجع عظیم الشأن تقلید و علمای حوزه، افراد را از دامن زدن به این مباحث برحذر داشته و همه را دعوت به پرداختن بیشتر به مباحث اعتقادی و معارف اصیل و حقیقی دین می کنند.
حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی در این زمینه میفرماید:
باید همه باور نماییم که آن حجت خدا نظاره گر اعمال ماست. باید بدانیم مهمترین مسئله مورد نظر ایشان مسائل اعتقادی و عملی است و از این جهت لازم است هرچه بیشتر در رابطه با مسائل واقعی اسلام ساعی و کوشا باشیم و از خرافات و دروغگویی و خوابهای بی اساس و ادعاهای واهی پرهیز کنیم و بدانیم که این امور غیرواقعی، چهره اسلام و شیعه را مشوه و زبان طعن دشمنان را می شگاید. باید واقعیتها و معارف اصیل و حقیقی را که دین ما مشحون از آنهاست بیاموزیم.2
بیان حضرت آیت الله جوادی آملی نیز در این زمینه راهگشاست. ایشان می فرماید:
می بایست پژوهشگران و محققان بسیار ژرف اندیشی داشته باشید تا آنچه را درباره وجود مبارک حضرت(ع) است از هم تفکیک کنند. باید مدعیان رؤیت، بساطشان را جمع کنند، چون افراد به شدت به حضرت علاقمند و ارادتمندند، اگر کسی اادعای رؤیت کند و ظاهرالصلاح هم باشد ممکن است مقبول قرار بگیرد و این مشکلات فراوانی دارد.3
با توجه به آنچه بیان شد بر همه گویندگان و نویسندگان لازم است که به جای دامن زدن به موضوع تشرفات و طرح حکایتهایی که بعضاً اساس محکمی هم ندارد، تلاش خود را متوجه
اصل لزوم انتظار فرج، منتظر نگهداشتن مردم و یادآوری وظایف منتظران
نمایند.
ادامه دارد..!!!
پی نوشتها:
1ـ این سخن هرگز بمعنای نفی فضیلت تشرف خدمت حضرت صاحب الامر(ص) و ملاقات ایشان نیست؛ چراکه اگر دیدار آن حضرت فضیلت نداشت هرگز به ما سفارش نمیکردند که در هر بامداد و به هنگام تجدد عهد با امام عصر(ع) با خدای خود نجواکنید که:«اللهم ارنی الطلعه الرشیده»؛ بارخدایا آن چهره زیبای رشید را به من بنمای. بلکه این سخن ناظر به دیدگاههایی است که ملاقات امام زمان(ع) و تلاش برای رسیدن به آنرا به عنوان اصلی ترین وظیفه منتظران مطرح می کند.
2ـ افق حوزه(خفته نامه خبری حوزه های علمیه)،44
3ـ آیت الله جوادی آملی، همان.
جهت سلامتی و تعجیل در فرج امام عصر ارواحنا فداه صلوات بفرستید...
|
|
مـــلاقــــات بـــا
امـــام زمــان عجل الله تعالی فرجه الشریف
ادعــــاهـــا و واقـعـیـت هـــا
2ـ انواع و اقسام تشرفات
یکی دیگر از موضوعاتی که باید بدان توجه داشت این است که آیا همه کسانی که ادعا میکنند با امام زمان عج ملاقات کرده اند،براستی شخص آن حضرت و وجود واقعی ایشان را دیده اند یا احتمالات دیگری در این میان وجود دارد؟
در پاسخ این پرسش باید گفت: احتمالات و فروض مختلفی در این زمینه مطرح است و هرگز نمیتوان ادعا کرد که همه مدعیان رؤیت امام مهدی ع به واقع آن حضرت را دیده اند.
حضرت آیت الله جوادی آملی در زمینه دسته بندی کسانیکه موفق به دیدار امام زمان ارواحنافداه شده اند، میفرماید:
خیلی از موارد است که انسان بیمار دارد،شفا پیدا میکند،یا گشمده ای دارد، پیدا میکند.اما آیا اینها بوسیله شخص حضرت است یا اولیای فراوانی که زیرنظر حضرت هستند، و یا شاگردان فراوانی که حضرت دارد؟ هیچ برهانی بر مسئله نیست که مثلا آن کسی که شخص گمشده را به منزل میرساند،یا مشکل کسی را حل میکند، شخص حضرت باشد.اولیای فراوانی رد خدمت و تحت تدبیر حضرت هستند.حضرت ممکن است به یکی از اینها دستور داده باشند و آن مشکل حل شود.در بعضی از وارد ان تمثلات نفسانی را انسان مشاهده میکند و خیال میکند واقعیت است. این بخش اول که مشهود است تمثلات نفسانی بوده، باید از واقعیت بینی جدا شود.
در بخش دوم که حقیقتاً کسی را می بیند و مشکل او حل میشود یا شفای مرضی بوده یا گمشده ای را به مقصد میرساند؛ در اینجا نیز هیچ برهانی ندارد که حضرت باشد یا شاگردی از شاگردان او. حضرت، شاگردان فراوانی دارد. این 313 نفری که هستند، الان ممکن است افراد فراوانی باشند که تحت تدبیر آن حضرت مأموریتهایی را انجام میدهند.
بخش سوم،آن است که نظیر موحوم بحرالعلوم خدمت خود حضرت میرسد. این را هم بعضی منکر هستند،[ولی] این هیچ استبعادی ندارد، بلکه امکان هم دارد.اما در این بخش دو مسئله وجود دارد:1ـ فرد حق ندارد بگوید من خدمت حضرت رسیده ام؛2ـ ما حق نداریم قبول کنیم. به ما گفته اند که شما تکذیب کنید، یعنی نگوئید او دروغ میگوید، بلکه اثر عملی بار نکنید، تکذیب، بمعنای اینکه شما دروغ میگویید و حضرت غیرقابل دیدن است، نیست.1
با توجه به مطالب یاد شده میتوان گفت که:اولاً نباید هر عنایتی را که از سوی امام زمان عج به شخصی میشود و هر گره گشایی را که از سوی ان حضرت صورت میگیرد، به حساب ملاقات یا تشرف گذاشت و ثانیاً هر ادعای تشرفی را به سادگی پذیرفت و بر گفته های مدعی مهر تأیید زد
ادامه دارد..!!!
پی نوشتها:
3ـ ر.ک:«این ماییم که غایبیم»(متن سخنرانی) آیت الله جوادی آملی. موعود48
جهت سلامتی و تعجیل در فرج امام عصر ارواحنا فداه صلوات بفرستید...
مـــلاقــــات بـــا
امـــام زمــان عجل الله تعالی فرجه الشریف
ادعــــاهـــا و واقـعـیـت هـــا
اشاره :
در سالهای اخیر توجه روزافزون اقشار مختلف جامعه، بویژه جوانان، به موضوع مهدویت و انتظار موجب رونق بازار کتابها و نشریات مرتبط با این موضوع شده و هر از چندگاه کتاب یا نشریه جدیدی به این جرگه وارد می شود.
پدیده یاد شده گرچه در جای خود بسیار مبارک و امیدوارکننده است، اما بیمها و نگرانیهایی را هم درپی دارد که جادارد علمای حوزه، صاحب نظران مسائل اعتقادی و مسئولان فرهنگی کشور با حساسیت و دقت نظر بیشتری این پدیده را مورد توجه قرار دهند.
یکی از موضوعاتی که در این میان بسیار حائز اهمیت بوده و نیازمند دقت و توجه بیشتری است، پرداختن افراطی به موضوع تشرفات و ملاقات با امام زمان علیه السلام است. متأسفانه موضوع یادشده این روزها دستمایه بسیاری از کتابها و نشریات نوظهور قرارگرفته و نویسندگان و ناشران این قبیل کتابها و نشریات تلاش می کنند که با داغتر کردن فضای بحث و گفتگو از این موضوع مخاطب بیشتری جلب کرده و بر تیراژ کتابها و نشریات خود بیفزایند.
با توجه به اهمیت موضوع یاد شده و بدلیل پرسشهای فراوان در این زمینه سعی به بررسی ابعاد مختلف آن داریم و تلاش می کنیم پاسخ مناسبی برای این پرسشها ارائه دهیم.
1ـ امکان یا عدم امکان تشرف
امام مهدی(عج) در آخرین توقیعی که خطاب به چهارمین نایب خاص خود، علی بن محمد سمری، صادر میکنند، میفرمایند ای علی بن محمد سمری، خداوند پاداش برادرانت را در مرگ تو بزرگ گرداند. تو تا شش روز دیگر می میری، پس کارت را سامان ده و به کسی به عنوان جانشین پس از خود، وصیت مکن که دیگر غیبت تامه واقع شده است. دیگر ظهوری نیست مگر به اذن خدا و آن پس از مدتی دراز و بعد از آنکه دلها سخت شد و زمین از ستم پرشد، بوقوع خواهدپیوست. بزودی از شیعیانم،کسانی خواهند آمد که ادعای دیدار(مشاهده)مرا میکنند. آگاه باشید هرکس پیش از خورج سفیانی و صیحه آسمانی ادعای دیدار مرا کرد، دروغگو و مفتری است. 1
این توقیع شریف زمینه ساز بحث و گفتگوهای فراوانی در زمینه امکان یا عدم امکان ملاقات حضرت در زمان غیبت شده و علمای شیعه را به اظهارنظر دراین زمینه واداشته است.2 آنچه که از مجموع این بحث و گفتگو برمی آید این است که در اصل امکان ملاقات با آن حضرت تردیدی نیست و اینکه افراد زیادی در طول دوران غیبت کبرا به این شرافت نائل شده اند، گواه روشنی براین مدعاست،اما سخن در شرایط و ویژگیهای آن است.
یکی از نکاتی که همه علمای شیعه دراین زمینه برآن اتفاق نظر دارند این است که در عصر غیبت کبرا باب نیابت و سفارت،بگونه ای که در مورد نایبان خاص آن حضرت و در دوران غیبت صغرا وجود داشت، بسته شده و هیچ کس نمیتواند ادعاکند که با آن حضرت در ارتباط بوده و هر زمان اراده کند میتواند با ایشان ملاقات کند؛ یابطورخاص ازسوی ایشان نیابت یافته که اموری را به انجام رساند یا دستورهایی را به مردم ابلاغ کند.
نکته دیگری که بسیاری از علمای شیعه در کتابها و آثار خود به آن اشاره کرده اند این است که ملاقات با امام زمان(عج) مستلزم لیاقتها و شایستگیهای خاصی است که حتی بسیاری از بزرگان به آن دست نیافتند و گروهی هم که به این توفیق دست یافتند با مجاهدتها و تلاشهای فراوانی بوده است.
حضرت آیت الله جوادی آملی در این زمینه میفرماید:
امام(ع) وحید دهر است، مثل شمس آسمان است، همانطور که شما با دستتان نمیتوانید به آفتاب برسید، نمیتوانید به راحتی به امام برسید. 3
با توجه به آنچه گفته شد باید بسیار مراقب بود که در طرح موضوع ملاقات با امام زمان(عج) بگونه ای رفتار نکنیم که مردم گمان کنند هرکس میتواند ادعای رؤیت کند و هر ادعایی را هم، براحتی میتوان پذیرفت.
ادامه دارد..!!!
پی نوشتها:
1ـ الغیبه طوسی،243.
2ـ برای مطالعه بیشتر ر.ک:«تشرفات بین نفی و اثبات» هادی دانشور .
3ـ ر.ک:«این ماییم که غایبیم»(متن سخنرانی) آیت الله جوادی آملی.
جهت سلامتی و تعجیل در فرج امام عصر ارواحنا فداه
صلوات بفرستید...
