قدرت و ظرفیت حافظه
تعداد عواملی که در شکل گیری و شکوفایی و باروری حافظه دخالت دارند، فراوان بوده که با رشد علم بشر، این عوامل بیشتر خواهد شد که ما در این مبحث بطور مختصر به چند عامل مهم اشاره ای خواهیم داشت.
1 ـ علت ژنتیکی و ارثی :
آنچه مسلم است، ظرفیت حافظه و توانایی های فکری والدین، یکی از عوامل مهم در این زمینه می باشد، این امر با توجه به اینکه والدین در پرورش و شکوفایی حافظه فرزندان نیز نقش دارند، علاوه بر زمینه ایجادی، در آینده عامل تقویت و شکوفایی نیز خواهد شد.
2 ـ پرورش حافظه در کودکی و نوجوانی با آموزش و بازیهای مناسب :
تربیت صحیح کودکان، تنها توجه به تغذیه و لباس و پوشاک آنها نیست؛ بلکه آنچه امروز به کودکان خود می آموزیم و آنچه در محاورات و روابط خود استفاده می نماییم، زمینه ساز فکری و شخصیتی آینده آنهاست و حافظه آنان هرچه را امروز به عنوان تاریخ، قصه، فیلم، برخوردهای افراد خانواده و والدین و مربیان و همه مسائل پیرامون، در خود ثبت و ضبط می کند، در آینده آنها را حلاجی و بازخوانی خواهد نمود.
اسباب بازی های فکری، معاشرت و بازی با کودکان همسال و درگیر شدن با تنشها و فعالیتهای کودکانه، حتی دعواها و زمین خوردنهای کودکانه در رشد و شکوفایی فکر و حافظه تأثیر فراوانی دارد.
3 ـ سلامت روحی و روانی :
الف) سلامت روحی :
سلامت روح در گرو افکار و اعمال هنجار است. وجود امراضی چون: حَسَد، بُخل، کِبر، غرور، خودخواهی، حقارت و بسیاری از بیماری های روحی، سبب جُمود در فکر و عقل انسان خواهد شد. چنین افرادی جهت جبران این کمبودها، به دروغ، غیبت، شهوت رانی، قدرت طلبی، جاه طلبی، دزدی و بسیاری از مفاسد اجتماعی و فردی دست خواهند زد و اجازه آزادی و تعالی به فکر و عقل و حافظه خود نخواهند داد و همواره با خود درگیر و گرفتار جهالت و شیطنتهای گوناگون خواهند شد که گاهی حتی با وجود عقل و حافظه قوی، همواره در مسیری از این توانایی ها بهره می برند که جامعه، خود و اطرافیان را دچار مشکل نموده و کسی از این نعمات بالقوه حظی نخواهد برد.
ب) سلامت روانی :
وجود بیماری هایی از قبیل: افسردگی، جنون(اسکیزوفرنی)، سرخوشی(دوقطبی)، بیماریهایی مثل وسواس اجباری(obsessiv compulsive)، زندگی انفرادی بدون ارتباط با دیگران، جامعه ستیزی(antisocial)، نمایشی(histrionic)، بدبین و بی اعتماد(Paranoid)، خودشیفته(Narcissist)، تأثیر بسزایی در سلامت فکر و اندیشه دارد.
4 ـ سلامت بافت عصبی و مغز
اختلال اکسیژن رسانی و خون رسانی به مغز در بیماریهایی چون: گرفتگی عروق مغزی و علت وجود لخته در مسیر عروق(ترومیوز) یا تنگی عروق مغز(ایسکمی) و یا مسمومیت با عواملی مثل: منواکسید کربن(co)، دی اکسید کربن(co2) و یا ذرات معلّق در هوا مانند : سرب و یا وجود بیماریهایی مثل : پارکینسون، تشنج، تومورهای مغزی، بیماریهای قلبی و یا بیماری های متابولیک، همگی سبب آسیب به بافت مغز و اختلال در قدرت و کارایی حافظه دراز مدت یا کوتاه مدت خواهد شد، و گذشتگان چه زیـبـا فـرموده اند:« عقل سالم در بدن سالم است.»!
موضوع بحث آینده : مواد غذایی مؤثر بر حافظه ... منتظر نظرات شما هستیم!
آثار ترک ارتباط با خدا
................ در ادامه گوشه دیگری از آثار ترک ارتباط و مناجات با خدا بیان می گردد: ( ذیل آیه 197سوره اعراف:لهم قلوب لا یفقهون بها و لهم اعین لا یبصرون بها و لهم آذان لا یسمعون بها، اولئک کالانعام بل هم اضل، اولئک هم الغافلون)
اما معنای دیگری که برای داشتن قلب(عقل) و درک نکردن، داشتن چشم و ندیدن، داشتن گوش و نشنیدن متصور است این است که منظور از چشم و گوش، همان نیروها و قوای باطنی بر شنیدن و دیدن حقایق باشد که اعضای روح انسان را تشکیل می دهند، مسلماً قدرت این اعضا بسیار فراتر از قدرت جوارح بدن است چرا که، چشمِ آن می تواند تمام جهان را نظاره گر باشد و گوشِ آن می تواند هرچه که بخواهد را در سراسر گیتی بشنود و قلبِ آن تمام معارف الهی را (به نسبت ظرفیتش) درک کند.
در واقع کسی که رشته دعا و ارتباطش را با خالق و رازق هستی قطع کرده، از برکات حیات حقیقی روح بی بهره مانده و تبدیل به مرده ای متحرک شده، بمانند کسی که سر از بدنش جدا شده باشد ولی همچنان دست و پا می زند تا جان از بدنش خارج گردد.
اما در مقابل این حیواناتِ انسان نما، انسانهای وارسته و اهل دعا و مناجات و یاد خدا نیز هستند که عقل و چشم و گوششان در مقابل نشانه های خدا خاضع و خاشعند و از این ابزار خدادادی برای درکِ واقعیاتی که خداوند متعال ما را بسوی آنها فراخوانده، بهره می گیرند؛
* مردانی که نه تجارت و نه هیچ داد و ستدی، آنان را از یاد خدا و برپا داشتن نماز (دعا) و دادن زکات باز نمی دارد و بخود مشغول نمی سازد و از روزی که دلها و دیده ها در آن زیر و رو میشوند در هراسند* 37 سوره نور
کسانیکه بخاطر درک موقعیتشان در عالم هستی و دیدنِ شدت نیازمندی شان و شنیدن ندای باطنی شان که آنها را بسوی دعا و مناجات فرا می خواند، حاضر نیستند به هیچ وجه یاد خدا را به پول و مقام بفروشند و از قیامتِ خدا هراسانند.
همان کسانی که چون خدا یاد شود دلهایشان بترسد، چون آیات او بر آنان خوانده شود بر ایمانشان افزوده گردد و بر پروردگارشان توکل می کنند* 2 انفال اینان بر خلاف دنیا پرستان و فراموش شدگان، وقتی آیات الهی را می شنوند و با نشانه های خدا روبرو می شوند بر ایمان و یقینشان افزوده می شود، چرا که دلهاشان تشنه قطرات رحمت الهی است و با سرازیر شدن قطرات و نشانه های پروردگار در جانشان، یک قدم بسوی خدا و معرفتش نزدیکتر می شوند . البته همچنان به دنبال اقیانوس بی کران معارف قدسیه با استعانت از دعا و مناجات با خالقشان در تکاپو و حرکت اند.
* رجال لا تلهیهم تجارت ولا بیع عن ذکرالله و اقام الصلوة و ایتاء الزکاة، یخافون یوماً تتقلب فیه القلوب و الابصار* نور 37
* انما المومنون الذین اذا ذکر الله وجلت قلوبهم و اذا تلیت علیهم آیاته زادتهم ایماناً و علی ربهم یتوکلون* انفال 2
تهیه شده در گروه اینترنتی انتظار یار
دیدن یا دیده شدن مسئله این است
***
سایه : سلام! حال شما ؟! پارسال دوست امسال هیچی ؟!
هادی : سلام! حالت خوبه؟! چه خبرا؟!
سایه : کجایی؟! یه زنگی یه خبری، چیزی! خیلی باحالی!
هادی : ببخشید! شرمنده ام، یه مدته حسابی سرم شلوغ شده، واسه همین نتونستم خدمتتون برسم!!!
سایه : خواهش میکنم، خدمت از ماست! البته از دست من حالا حالاها راحت نمیشی! اگه تو هم بی خیال بشی خودم میآم سراغت!!!!
هادی : خواهش می کنم خوشحال میشیم! چه خبرا؟! چی شد یاد ما کردی؟!
سایه : راستش، نمیدونم چرا بعد از آخرین صحبتامون، این حالت تو رو من اثر گذاشته!!!
هادی: چه حالتی؟! چه اثری؟!
سایه : اینکه هر چی من میگفتم، جنابعالی یه چیز دیگه از توش در می آوردی و حال ما رو می گرفتی!!!!
هادی: من؟!!! حال گیری؟! اونم از شما؟! نه بابا اختیار دارین!
سایه : (باخنده) خودت میدونی پس فیلم بازی نکن!!!
هادی: باشه چشم، حالا تعریف کن ببینم از نگاه دیگه منظورت چیه؟!
سایه: خُب....مثلاً.... آهان!!! مثلا وقتی این جمله رو شنیدم باور نمی کنی اصلا همینطور ناخودآگاه یاد تو افتادم...
هادی : کدوم جمله؟!
سایه: پشت یه ماشینه با خط درشت نوشته بود:« به چشمانت بیاموز: هرکسی ارزش دیدن ندارد!»
هادی: خیلی جمله قشنگیه... دست گویندش درد نکنه!
سایه: با خودم گفتم اگه الان تو اینجا بودی چه جوری اینو تفسیر می کردی؟!
هادی: .... خب! نتیجه؟!
سایه: بعد از کلی فکر کردن، گفتم حتماً با اندکی تغییر توی جمله! اینطوری تفسیر می کردی:
به عاشقان بگو : هر چشمی لیاقت دیدنش را ندارد ...
هادی: دیدن کیو؟!
سایه : آقا رو باش! خوابی یا بیدار عمو یادگار؟! تازه میگه لیلی مرد بود یا زن!
هادی:(با خنده) نه خوشم اومد انصافاً خیلی قشنگ درآوردیش... اما من اگه بودم اینطوری ازش نتیجه نمی گرفتم! البته نمی گم که .... ولی خب از این قشنگ تر هم میشه در موردش صحبت کرد!!!
سایه : (با ناراحتی) ... برو بابا ! تو هم فقط بلدی ضد حال بزنی! کار دیگه که بلد نیستی! بزرگترین هنرت اینه که حال منو بگیری ...
هادی: ای بابا! فکر نمی کردم ناراحت بشی! وگرنه اصلا حرفشم نمیزدم!
سایه: حالا که زدی ... اصلا ولش کن! خیلی دوست دارم ببینم چه نتیجه ای میخوای بگیری! من که بعید می دونم! چیزی غیر از اینی باشه که من گفنم!!!
هادی: خواهیم دید... خب... من به هیچ وجه جمله رو تغییر نمی دم! به همین شکلی که هست بهت میگم که من چی فکر میکنم درموردش!!!
... یه روز یه جا بحث ملاقات با امام زمان عج و اینکه آیا میشه ایشونو دید و چطوری ممکنه و آیا اینایی که میگن دیدیم راست میگنو ... خلاصه تو این بحثا وارد شدیم و هرکی واسه خودش یه نظر میداد ... اما یکی از بچه ها هیچی نمی گفت : یهو همگی بهش گیر دادیم که نظر تو چیه؟! گفت: در مورد چی؟! گفتیم: خب معلومه دیگه در مورد دیدن امام زمان عج ... یهو خیلی جدی گفت : دیدن یا دیده شدن؟! ما رو میگی اصلا همگی مخامون هنگ کرد... همه لب و لوچه ها آویزون.... گفتیم : منظورت چیه؟! صداشو صاف کرد و گفت: به نظر من دیدن امام زمان عج اصلا قضیه مهمی نیست که سه ساعته خودتونو گذاشتین سرکار...!!! اینو که گفت دیگه قاطی کردیم: بالاخره درست حرف میزنی یا ....!!! گفت: باشه بابا چرا میزنید ... میگم!
سایه : اوه ... داستان داری تعریف میکنی ... خوابم برد! زود باش دیگه! حالا نمیخواد همه جزئیاتو بگی!!!
هادی: چقدر کم طاقتی! چشم... خلاصه اینکه بعد از کلی اذیت کردن ما، بالاخره گفتش که : به نظر من، که برگرفته از نظر اهل معنا و اهل فهمه! دیدن امام زمان عج گرچه بخودی خود خیلی برکت میتونه، دقت کنید گفتم میتونه، نگفتم حتما، میتونه داشته باشه ... اما ملاک نیست و اصلا مهم نیست به عبارتی!!! فلذا اینکه بعضیا افتادن تو خط اینکه امام زمان عج کجاست؟ چطوری میشه دید؟ و چه میدونم هزار جور دعا و نذر و... اگه یه ذره فقط یه سر سوزن به اینی که الان میخوام بگم دقت میکردند همه مشکلا حل میشد! مهم نیست که ما امام زمان عج رو ببینیم !!! اگه ایشون ما رو ببینن ارزش داره!
وااااااااااااااای ... نمی دونی وقتی اینو گفت در و دیوار بود که پذیرای سر و صورت بچه ها میشد ...
سایه : خب ... یعنی چی ؟! یعنی امام زمان عج فقط بعضیا رو می بینن! یعنی امام زمانم ... آره ... پارتی بازی و...
هادی : خب شاید بشه گفت آره ... البته اگه میگیم مثلا بعضیا رو می بینه به این معنی نیست که با بقیه اصلا کاری نداره و ولشون کرده به امون خدا... نه!!! چون ایشون بالاخره هرچی باشه امامه! و نسبت به تک تک ماها مسئولیت داره و گذشته از اون طبق فرمایش خودشون لحظه ای از یاد ما غافل نمیشن! اما خب ... اونایی که بقول خودمون بهش حال بدن ... ایشونم بهشون حال میده اونم اساسی!!!! نمونه اش همین شیخ مفید!
امام زمان عج به افتخارش یه توقیع صادر کردن و...
ایشون تو بخشی از این توقیع می فرمایند : ما در مورد نعمت وجود تو خداوند یکتا را سپاسگزاریم....
شیخ مفید ببین به کجا رسیده بود که امام زمان عج بخاطر نعمت وجودش خدا رو شکر میکنه!!! تازه اینکه چیزی نیست! پس از مرگ شیخ مفید امام زمان در رثای ایشون مرثیه سرایی کردن که الان روی سنگ مزار شیخ مفید موجوده :
سه بیت شعره که تقریبا معنیش اینه : رحلت تو بر خاندان عصمت و طهارت بسیار سخت است. اگرچه از نظرها پنهان شدی و بدن پاکت در زیر خاک مدفون گردید اما اساس علم و توجید در شخصیت وجودی همواره برپاست...[وجود مقدس حضرت] مهدی بقیة الله[سلام الله علیه] از بیانات علمی و درسهایی که تو بر دانشجویان خود ایراد می کردی، همواره خشنود بود ....
این ارزش داره! اینکه آدم طوری زندگی کنه که دیده بشه!!! و چقدر لذت داره آدم بدونه کاری که داره می کنه رو امام زمانش می بینه و لبخند رضایت بر لبانش می شینه!!!
سایه : واقعا خوش بحالش... انشاءالله که ما رو هم امام زمان ببینه ... و واقعاً با این اعمال ما و کارهایی که انجام میدیم این جمله خیلی دردآوره اگه اونو از زبان امام زمان عج بشنویم:
هرکسی ارزش دیدن ندارد ....!!!
|
|
تهیه شده در گروه اینترنتی انـتـظــار یـــار
قرآن نسخه شفابخش است. درمان را در آن بجویید!
***
﴿وَ نُنَزِّلُ مِنَ ﭐلقُرءٰانِ ما هُوَ شِفآءٌ وَ رَحمَـةٌ لِلمُؤمِنینَ
وَ لا یَزیدُ ﭐلظّـٰلِمینَ الا خَساراً﴾
و از قرآن آنچه را برای مؤمنان شفا و رحمت است فرو می فرستیم؛ و بر ستمکاران جز ز یان نمی افزاید.
سوره مبارکه اسراء:82
***
«پس درمان خود را از قرآن بخواهید؛ و در سختیها، از قرآن یاری بطلبید که در قرآن، درمان بزرگترین بیماریها، یعنی کفر و نفاق و سرکشی و گمراهی، هست.پس بوسیله قرآن، خواسته های خود را از خدا بخواهید و به دوستی قرآن، به خدا روی آورید و بوسیله قرآن، از خلق خدا چیزی نخواهید؛ زیرا وسیله ای برای تقرب بندگان به خدا بهتر از قرآن وجود ندارد.»1
چرا قرآن شفا نامیده شده است؟ انسان یک طبیعت ظاهری و مادی دارد و یک طبیعت باطنی و روحی، که خلقت اصلی و فطری اوست؛ و بر اساس آن، عقاید حقه درباره مبدأ و معاد دارد. همانطور که جسم انسان بیمار می شود، روحش نیز مریض می شود؛ و همانطور که برای مرضهای جسمی اش دوایی هست؛ برای بیماریهای روحی اش نیز دوایی هست. قرآن با حجتهای قاطع و برهانهای ساطع شکها و تردیدها و شبهه ها را از بین می برد و قلب را به سلامت برمی گرداند.
پی نوشت :
1 ـ نهج البلاغه، خطبه 176.
تهیه شده در گروه اینترنتی انتظار یار
تعریف حافظه1 و انواع آن
تواناییِ به خاطر آوردن آنچه آموخته یا تجربه شده است، یا توانایی فرآیند عمل به خاطر آوردن یا فراخوانی را حافظه می گویند.
حافظه به سه نوع تقسیم می شود:
الف) حافظه نزدیک، مثل: حافظه چند روز قبل (میان مدّت).
ب) حافظه دور، مثل: حوادث گذشته دور (بلند مدت).
ج) حافظه فوری، مثل: رویدادهای چند لحظه قبل (کوتاه مدت).
ناحیه پره فرونتال(Prefrontal) یا پیشین، لبِ پیشانی یا ناحیه آرام(Silentaren)، محل حافظه هوشی و قدرت ابتکار و قضاوت انسان می باشد.
ظرفیت و قدرت حافظه بستگی به عوامل زیادی دارد که پرداختن و توجه کامل به همه آنها، بسیار طولانی و خارج از این مبحث است.
**>> نقش حافظه در زندگی بشر :
حافظه از بزرگترین موهبتهای الهی است که در آیات و روایات، گاه از آن به : فؤاد، تعقل، تدبر، تفکر، تذکر یاد شده است.2 خداوند داشتن تعقل و حافظه را یکی از علل برتری انسان بر دیگر موجودات دانسته، که اگر انسان از آن بدرستی و زیبایی سود برد، میتواند به مدارج عالی انسانی برسد.
1 ـ مخچه 2 ـ لب پس سری 3 ـ لب آهیانه 4 ـ شیار مرکزی رولوندو 5 ـ لب پیشانی 6 ـ شیار طرفی سیلوبوس 7 ـ لب گیجگاهی 8 ـ نخاع
***
حافظه عبارت است از : محلی برای نگهداری گذشته ها و یا توان ثبت و نگهداری رویدادها که در واقع، مانند دستگاه فیلمبرداری است که تمام خاطرات و حوادث را بدون کم و کاست در خود ثبت می نماید.
هوش عبارت است از : توانایی یادگیری و به کار بردن آنچه یاد گرفته شده، در سازگاری با اوضاع و احوال تازه و حل مسائل و مشکلات تازه، هوش نیرویی است که از نتیجه حافظه بدست می آید و کسی می تواند دارای هوش خوبی باشد که، از حافظه خوبی برخوردار باشد.
هرگاه نیاز باشد مسأله ای نه چندان مهم را برای لحظاتی کوتاه به ذهن بسپاریم، از حافظه کوتاه مدت استفاده می کنیم. تمام مطلب ابتدا در حافظه کوتاه مدت ثبت می گردد، سپس به ذهن یا حافظه بلند مدت، که بمنزله بایگانی مغز می باشد، سپرده میشود.
بکارگیری صحیح از حافظه و تقویت آن، نقش مؤثری در سلامت فرد و خانواده دارد. افرادی که حافظه قوی دارند، کمتر جسم خود را به زحمت می اندازند تا مطلبی را یاد بگیرند. در فرصت کوتاهی مطالب فراوانی را فرا می گیرند؛ حتی این حافظه مانع از اختلافات خانوادگی میشود!!! فردی که فراموش کار است، مورد اتهام بی توجهی و پای بند نبودن به اصول زندگی می شود. پدری که از خانه بیرون می رود، سفارشات خانم و یا فرزندان خود را فراموش می کند که این امر موجب ناامن شدن بهداشت روانی خانواده میشود و حتی خود نیز مورد تحقیر قرار می گیرد. همچنین عدم استفاده بهینه از حافظه، در ایجاد یأس و ناامیدی مؤثر است. دانش آموزی که چندین جلسه از عهده امتجان برنیاید، تأثیر بسیار نامطلوبی بر روحیه و روان او می گذارد.
عدم بکارگیری صحیح از حافظه، موجب ضعف حافظه و اُفت تحصیلی میشود که در اصطلاح روان شناسان به این حالت، زنگار حافظه می گویند، که طبق فرمایش امام صادق علیه السلام، بکار نینداختن نیروی حافظه، موجب زنگار حافظه می شود که در آینده به مهمترین عللی که موجب فراموشی و زنگار حافظه می گردد، می پردازیم...انشاءالله
مردان بزرگ تقریباً حافظه ای قوی و پشتکار و تلاش مستمری داشته اند، حافظه خوب در زندگی عادی یکی از عوامل قطعی پیشرفت در زمینه های مختلف است. حافظه خوب از همان آغاز دوره تحصیل، برگ برنده اصلی را تشکیل می دهد. غالباً داوطلبانی موفقند که حافظه قوی دارند. در واقع موفقیت مساوی است با : 1 ـ حافظه قوی. 2 ـ پشتکار زیاد.
آزمایشهای علمی نشان داده که، حافظه موهبتی نیست که تنها به افراد خاصی اعطا شده باشد. هرکس بخواهد می تواند حافظه ای فراتر از حد طبیعی داشته باشد، طبق اعتقاد روانشناسان:«همه دارای حافظه اند، اما معدود اشخاصی طرز بکاربردن و تقویت آن را می دانند.»
ولتر می گوید:
«انسان، بدون حافظه نمی تواند چیزی را اختراع کند و به ترکیب دو اندیشه بپردازد.»
ریوارول می گوید:
«حافظه پیوسته در فرمان قلب است.»
افلاطون می گوید:
«داشتن چیزی، غیر از حافظه نیست.»
ژرژدوهامال می گوید:
«حافظه را تحقیر نکنید، ان را تربیت کنید و به اطاعت وادارید. پس به حافظه خود اعتماد کنید و آن را بکار وادارید که در اینصورت فرصت فعالیت پیدا خواهد کزد. حافظه قابل اصلاح است و اصلاح خواهد شد.»
ادامه دارد ...
پی نوشت ها :
1 ـ Memory
2 ـ سوره مبارکه اسراء، آیه 36 .
